Meme kanserinde radyoterapi
Meme kanseri tedavisi, lokal ve sistemik tedavi alt başlıklarına ayrılabilir. Lokal tedavide amaç kanserli meme dokusu ve yayılabileceği koltuk altı lenf bezlerinin tedavisidir. Bu amaçla hem cerrahi tedavi hem de radyoterapi kullanılmaktadır.
Radyoterapi, yüksek enerjili partiküller kullanılarak yapılan tedavidir. Radyasyon tedavisi olarak da bilinmektedir. Yüksek enerjili partiküller kanser hücrelerinin DNA sına zarar vererek yok ederler.
Hangi hastalara radyoterapi uygulanır?
Genellikle meme koruyucu cerrahi (memenin bir kısmının çıkarıldığı) sonrası kanserin tekrar oluşması ve vücuda yayılmasını önlemek için kullanılmaktadır.
5 cm den büyük tümörlerde veya tümörün meme derisi ve meme altındaki kas dokusuna yayıldığı durumlarda da kullanılmaktadır.
Koltuk altında birden fazla lenf düğümü metastazı olan hastalarda da radyoterapi gereklidir.
Beyin dokusu ve kemiklere yayılmış meme kanserlerinde bu bölgedeki tümörü tedavi etmek içinde uygulanabilir.
Radyoterapi nasıl uygulanır?
En sık kullanılan radyoterapi yöntemi meme dokusuna dışarıdan (eksternal) uygulanan x-ışınlarının kullanıldığı yöntemdir.
Eksternal radyoterapi genellikle kemoterapi sonrası uygulanır.
Hasta bu işlem sırasında radyolojik görüntüleme yöntemlerindekine benzer bir şekilde bir cihaza alınmaktadır.
Genellikle 5-7 hafta kadar süre ile hafta içi her gün uygulanmaktadır.
Cerrahi sonrası uygulanan hastalarda yaklaşık 20-30 gün kadar yara iyileşmesinin beklenmesi gerekmektedir.
Nadiren bazı hastalarda, özel cihazlar kullanılarak meme dokusu içine veya tümörün çıkarıldığı boşluğa radyoterapi uygulanmaktadır. Bu tedaviye interanal radyoterapi adı verilmektedir.Bir başka radyoterapi yöntemi ise ameliyat sırasında uygulanan radyoterapi yöntemidir. Bu yöntem sınırlı sayıda merkezde uygulanabilmektedir. Fakat uygun hastalarda ameliyat sonrası uzun süren tedaviler yerine bir kez uygulanmakta ve ciltte oluşacak komplikasyonlardan hastayı korumaktadır.
Radyoterapinin yan etkileri nelerdir?
Uygulanan bölgede şişlik, kızarıklık ve hassasiyet oluşmaktadır. Bu durum bazen güneş yanığına benzer bir tablo gibidir.
Bu yan etkiler bazen 6-12 ay sürebileceği gibi bazen de 2 yıl kadar sürebilir.
Koltuk altına uygulandığında kolda lenfödem adı verilen aşırı şişmeye neden olabilir.